เรียน คุณมีชัย ที่เคารพ

   ดิฉันมีปัญหาเกี่ยวกับที่ดินซึ่งมีเฉพาะ ภบท. 5 จำนวน 2 ไร่ (ไม่มีเอกสารสิทธิอื่นๆ เช่น โฉนด หรือ นส.3) โดยวันหนึ่งดิฉันได้เข้าไปทำการไถที่ดินและทำรั้วในที่ดินดังกล่าว แต่ปรากฏว่านาย ก. ได้เข้ามาแสดงสิทธิว่าเป็นเจ้าของที่ดินผืนนี้ ดิฉันจึงไปร้องเรียน อบต. ปรากฏว่า อบต. ได้ออกเอกสารแบบแสดงรายการที่ดินและภบท. 5 ซ้ำซ้อนกันระหว่างดิฉันและนาย ก. ทำให้เกิดข้อพิพาทในการที่จะเข้าไปทำประโยชน์ในที่ดิน โดยดิฉันได้เสียภาษีบำรุงท้องที่ตั้งแต่ปี 2533 จนถึงปัจจุบัน ส่วนนาย ก. เสียภาษีตั้งแต่ปี 2543 จนถึงปัจจุบัน และซึ่งทางกำนันได้เรียกให้ดิฉันและนาย ก. ไปเจรจายอมความกัน โดยมีทางเลือก ดังนี้

1. ให้ดิฉันทำสัญญาซื้อที่ดินจากนาย ก. ในส่วนที่ซ้ำซ้อนกัน เพื่อให้เป็นที่ดินของนาย ก. แต่เพียงผู้เดียว

2. ให้นาย ก. ทำสัญญาซื้อที่ดินจากดิฉัน ในส่วนที่ซ้ำซ้อนกัน เพื่อให้เป็นที่ดินของดิฉันแต่เพียงผู้เดียว

3. ให้ทำการตกลงกันโดยโอนกรรมสิทธิ์ให้กับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง โดยฝ่ายผู้โอนกรรมสิทธิอาจจะเรียกร้องค่าใช้จ่ายบางส่วนจากผู้รับโอน เช่น ค่าไถที่ดิน หรือค่าทำรั้ว เป็นต้น ซึ่งเป็นค่าใช้จ่ายที่ดิฉันเป็นผู้จ่ายไปแล้วก่อนหน้านี้

โดยที่กำนันแจ้งว่าถ้าทั้งสองฝ่ายสามารถตกลงกันได้ในข้อใดข้อหนึ่ง ทางกำนันจะออกบันทึกข้อตกลงระหว่างดิฉันและนาย ก. เพื่อเป็นหลักฐานแสดงสิทธิในการเข้าทำประโยชน์ต่อไป

คำถาม

1. บันทึกข้อตกลงที่กำนันจะเป็นผู้ออกให้นั้น สามารถนำไปใช้เป็นหลักฐานแสดงสิทธิในการเข้าทำประโยชน์ต่อไปได้หรือไม่ หากสามารถใช้ได้ บันทึกนั้นควรจะมีเนื้อหาอย่างไรและใครจะเป็นผู้ลงนามบ้าง (กำนัน หรือ อบต. หรือ ดิฉัน และ นาย ก.)

2. เมื่อมีการโอนสิทธิระหว่างกันแล้วนั้น จะทำอย่างไรกับเอกสารแบบแสดงรายการที่ดินและ ภบท. 5 ที่ซ้ำซ้อนกันตั้งแต่ปี 2543 จนถีงปัจจุบัน ซึ่งเอกสารดังกล่าวถือว่าเป็นเอกสารราชการประเภทหนึ่ง ดังนั้นจะต้องมีบันทึกยกเลิกเอกสารดังกล่าวหรือไม่ และใครจะต้องเป็นผู้ลงนาม

3. ดิฉันสามารถเลือกทางเลือกที่ 3 ได้หรือไม่

ขอแสดงความนับถือ

สุมาลี

เรียน คุณสุมาลี

      ใบ ภบท.๕ เป็นเพียงแบบใบเสร็จรับเงินซึ่งทางราชการออกให้เมื่อมีคนมาเสียภาษีบำรุงท้องที่ ไม่ได้แปลว่าทางราชการยอมรับว่าคนนั้นมีสิทธิในที่ดินแปลงที่เสียภาษี  ทางราชการยอมรับแต่เพียงว่า มีผู้มาแจ้งว่าตนครอบครองที่ดินแปลงหนึ่ง มีเนื้อที่ตามที่เขาบอก และได้เสียภาษีบำรุงท้องที่ให้เมื่อวันที่เท่านั้น ๆ  ส่วนผู้มาเสียภาษีจะมีสิทธิในที่ดินนั้นหรือไม่ ทางราชการไม่รู้

     1. การตกลงระหว่างคุณทั้งสองที่กำนันจะทำบันทึกให้นั้น ก็มีความหมายเพียงข้อยุติระหว่างคุณทั้งสองคน แต่ไม่ผูกพันคนอื่นหรือผูกพันรัฐ ถ้าที่ดินนั้นเป็นของคุณทั้งสองคนจริง คุณก็สามารถโอนหรือซื้อขายกันได้ แต่ถ้าไม่ใช่ คนที่ได้ไปก็ไม่ได้สิทธิอะไรเพิ่มขึ้น และหากวันหน้ามีใครมาอ้างอีก ก็ต้องไปสู้กับคนนั้นใหม่

     2. เขียนไว้ในสัญญาตกลงกันให้เว้นคืนใบเสร็จนั้นให้แก่คนที่ซื้อที่ดินนั้น

     3. คุณจะเลือกทางไหนก็ได้ เพราะเป็นข้อตกลงระหว่าง ๒ คน สุดแต่ความพอใจของทั้งสองคน