เรียน ท่านอาจารย์มีชัย

กระผมเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ ขออนุญาตเรียนสอบถามเพื่อเป็นความรู้และใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงาน ดังนี้

อ่างเก็บน้ำเขื่อนอุบลรัตน์ พื้นที่ประมาณ 256,250 ไร่ ทรัพยากรสัตว์น้ำลดลงอย่างต่อเนื่อง ทำให้ชาวประมงจับสัตว์น้ำได้ไม่คุ้มค่ากับการลงทุน ทางราชการโดยหน่วยงานของกรมประมง และการไฟฟ้าฝ่ายผลิต ฯ เขื่อนอุบลรัตน์ และหมู่บ้านที่มีพื้นที่ติดกับอ่างเก็บน้ำ ร่วมกันบริหารจัดการทรัพยากรประมง โดยการประชาคมหมู่บ้านทุกหมู่บ้าน ซึ่งทุกหมู่บ้านมีมติเห็นชอบที่จะฟื้นฟูทรัพยากรสัตว์น้ำ และจัดตั้งคณะกรรมการประมงขึ้นหมู่บ้านละ 15-20 คน กำหนดแนวเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำในอ่างเก็บน้ำโดยปักธงไม้ไผ่แสดงแนวเขตที่ชัดเจน และสร้างกร่ำโดยชุมชนร่วมกันจัดหาไม้ใช้สอยในชุมชนไปกองเป็นจุด ๆ ขนาดประมาณกองละกว้าง 10 เมตร ยาว 10 เมตร ในเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำ เพื่อให้สัตว์น้ำได้มาอยู่อาศัยและเป็นที่อยู่อาศัยของพ่อแม่พันธุ์สัตว์น้ำและเมื่อถึงเวลาฤดูปลามีไข่ จะได้ว่ายออกไปวางไข่ตามลำน้ำต่าง ๆ หรือวางไข่นอกเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำ และมีการตั้งกฎ กติกา ข้อบังคับของชุมชน โดยห้ามจับสัตว์น้ำทุกชนิดในเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำ ผู้ใดฝ่าฝืนจะต้องปฏิบัติตามกฎของชุมชน หรือถูกดำเนินคดีตามกฎหมาย และหน่วยงานราชการก็ได้จัดสรรงบประมาณมาดำเนินการฟื้นฟูสัตว์น้ำโดยการปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำ สร้างที่อยู่อาศัยสัตว์น้ำโดยการสร้างกร่ำเพิ่มเติม ปักธงกำหนดแนวเขตเพิ่มเติม ซึ่งแนวเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำ เป็นที่รับทราบโดยทั่วกันของชาวประมง เพราะมีการปักธงแนวเขตที่ชัดเจน และทุกหมู่บ้านที่มีพื้นที่ติดกับอ่างเก็บน้ำก็มีแนวเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำของหมู่บ้านตนเอง ซึ่งการดำเนินการบริหารจัดการฟื้นฟูทรัพยากรสัตว์น้ำในอ่างเก็บน้ำเขื่อนอุบลรัตน์ของชุมชน ได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ปี 2552 เป็นต้นมา คณะกรรมการประมงภายใต้การนำของผู้ใหญ่บ้าน กำนัน ได้เฝ้าระวังไม่ให้ผู้ใดมาจับสัตว์น้ำในเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำ อย่างต่อเนื่อง

   ถ้าหากมีผู้มาลักลอบจับสัตว์น้ำในเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำของชุมชน ถ้าหากเป็นการทำการประมงด้วยเครื่องมือที่ผิดกฎหมายประมง และเป็นช่วงเวลาห้ามทำการประมง ผู้ใหญ่บ้านและคณะกรรมการประมง ก็จะเชิญตัวผู้กระทำผิดมาเจรจาประณีประนอมกัน ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน โดยอาศัยกฎ ข้อบังคับด้านการประมงของชุมชน และจัดทำบันทึกข้อความไว้เป็นหลักฐาน หากประณีประนอมกันไม่ได้ก็อาจส่งตัวให้พนักงานสอบสวนดำเนินคดีตามกฎหมายการประมง (เขตอนุรักษ์สัตว์น้ำของชุมชน ไม่ได้ประกาศเป็นเขตที่รักษาพืชพันธุ์ตามกฎหมายการประมง)

จากการดำเนินงานของชุมชน ร่วมกันดูแลสัตว์น้ำ กำหนดเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำ สร้างที่อยู่อาศัยให้สัตว์น้ำ ให้เป็นแหล่งอาศัยของพ่อแม่พันธุ์ เพื่อให้มีพ่อแม่พันธุ์มากพอ ที่จะสามารถวางไข่ได้ช่วงฤดูปลามีไข่ เพื่อให้ทรัพยากรสัตว์น้ำในอ่างเก็บน้ำเขื่อนอุบลรัตน์มีปริมาณที่เพิ่มขึ้น ชาวประมงจะได้ออกไปหาปลาคุ้มค่ากับการลงทุน (จากการดำเนินงานทำให้สัตว์น้ำเพิ่มขึ้นปีละประมาณ 500 ตัน)

หากมีผู้มาลักลอบจับสัตว์น้ำในเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำของชุมชน โดยใช้เครื่องมือทำการประมงที่ไม่ผิดกฎหมาย และไม่ใช่ห้วงเวลาที่ห้ามทำการประมง ผู้ใหญ่บ้านก็ไม่สามารถจับกุมผู้กระทำความผิดตามกฎหมายการประมง

คำถาม

ผู้ใหญ่บ้าน และคณะกรรมการประมงของหมู่บ้าน สามารถจับกุมผู้กระทำความผิดลักลอบจับสัตว์น้ำในเขตอนุรักษ์สัตว์น้ำของชุมชน ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 335 (10)  ผู้ใดลักทรัพย์ ที่ใช้หรือมีไว้เพื่อสาธารณประโยชน์ ได้หรือไม่ครับ